Keuzehulp techniek type 1 diabetes

De beste diabetestechnologie voor jou

Een belangrijk deel van de behandeling van type 1 diabetes tegenwoordig is diabetestechnologie. Er komen steeds meer technische mogelijkheden bij. Het is goed om te bekijken hoe diabetestechnologie jou kan helpen bij het behalen van diabetesdoelen. Hoe doe je dit?

Goed om te weten:

Stap 1 is bepalen welke doelen je wil behalen in de behandeling van diabetes.

Lees meer

Stap 2 is zorgen dat je voldoende weet over diabetes, technologie en alles wat hierbij hoort.

Lees meer

Stap 3: andere dingen die belangrijk zijn bij technologie, zoals hoe makkelijk en hoe lang je een systeem mag gebruiken.

Lees meer

Stap 4 is kijken naar welke diabetes technologie beschikbaar is. Er zijn meerdere soorten hulpmiddelen.

Lees meer

Stap 5: Als je voldoende weet over wat je wil en wat mogelijk is, maak je een keuze.

Lees meer

Stap 1: duidelijke doelen stellen

Het begint met bepalen wat je zelf graag zou willen. Dit bedenk je samen met je gespecialiseerde diabetesteam. Zij helpen bij het bepalen van je diabetesdoelen. Dit is wat je wil bereiken met de behandeling van diabetes.

Voorbeelden van diabetesdoelen

De doelen bij diabetes zijn persoonlijk. Iedereen kan andere diabetesdoelen hebben. Bijvoorbeeld:

Ik wil mijn HbA1c graag laten dalen van 8,2 mmol/l naar 7,5 mmol/l.
Ik wil minder hoge bloedsuikers op mijn werk of op school, omdat ik er erg veel last van heb.
Ik wil graag minder hypo's na het sporten, omdat ik nu vaak extra moet eten, terwijl ik juist op mijn gewicht wil letten.
Ik wil niet van hypo naar hypo gaan, maar wel proberen zo laag mogelijke glucosewaardes te hebben om de kans op complicaties te verkleinen.
Ik wil zo min mogelijk zorgen over mijn bloedglucoses hebben.

Wat meet je bij type 1 diabetes?

Bij het bepalen van de glucosewaarden en diabetesdoelen, zijn er meerdere dingen waar je op kunt letten:

HbA1c. Dit is een schatting van de gemiddelde bloedglucose de laatste twee tot drie maanden. Het HbA1c klopt niet altijd met hoe je je voelt. Dat komt omdat het één waarde is voor een lange periode. Het HbA1c laat niet zien hoeveel hoge of lage waardes je hebt gehad en hoeveel de bloedglucose wisselt.
Time in range (TIR). Dit is de tijd binnen streefbereik of streefgebied. Hierbij bepaal je de tijd dat je op een dag een glucosewaarde tussen de 3,9 en 10,0 mmol/l hebt. De time below range, of: tijd onder het streefbereik, staat voor de tijd dat de bloedglucose onder de 3,9 mmol/l is. De time above range, of: tijd boven het streefbereik, staat voor de tijd dat de bloedglucose boven de 10,0 mmol/l is.
Schommelfactor. Het is fijn als de glucosewaarden niet te veel van laag naar hoog gaan. De schommelfactor zegt iets over hoeveel de glucosewaarden schommelen.

Bij Diabeter combineren we deze drie glucosematen het liefst. Bij elkaar laten ze namelijk het beste zien hoe het gaat met iemands glucoseregeling. En dit zegt vaak iets over hoeveel last iemand heeft van diabetes.

Stap 2: voldoende kennis verzamelen

Als je weet wat belangrijk is voor jezelf, wordt een keuze voor diabetestechnologie makkelijker. Het helpt hierbij als je voldoende weet over diabetes, technologie en alles wat erbij komt kijken.

Het klinkt misschien logisch, maar we noemen het toch graag even. Je moet voldoende kennis hebben over:

lage en hoge bloedsuikers. Je weet van de symptomen, oorzaken en hoe je ermee om kunt gaan.
koolhydraten en voeding. Je weet hoe je koolhydraten telt en begrijpt de invloed van voeding op de glucosewaarden.
moeilijke woorden die horen bij technologie. Je weet van de belangrijkste termen en handelingen die gebruikt worden bij diabetes technologie.

Verantwoordelijkheden

Houd ook rekening met de verantwoordelijkheden die horen bij het gebruik van technologie. Bijvoorbeeld:

Uitleg, training en oefening. Diabetes technologie gebruiken kan alleen als je hierover uitleg krijgt. Je moet hiervoor vaak een training volgen. Ook kost het tijd om te wennen aan technologie. Houd hier rekening mee.
Het delen van technologie. Met diabetes technologie kun je veel zien van de glucoseregeling. Je bekijkt deze gegevens natuurlijk zelf. Let erop dat je diabetesteam deze gegevens ook moet kunnen zien. Zo krijg je de beste hulp bij je diabetes.

Stap 3: gebruik en vergoeding

Bij de keuze voor diabetestechnologie zijn meer dingen belangrijk. Denk daarbij ook aan:

Gebruiksgemak. Dit gaat om hoe makkelijk diabetestechnologie is om dagelijks te gebruiken. Dit gaat vaak om simpele dingen, zoals hoe helder het scherm van een pomp is of hoe handig de toetsen zijn. Maar ook wat je zelf nog moet doen aan de glucoseregeling.
Vergoeding. Niet alle diabetes technologie wordt vergoed voor iedereen met type 1 diabetes. Continue glucosemonitoring (CGM) is hiervan het belangrijkste voorbeeld. Voor CGM moet je voldoen aan strenge regels.
Gegevens verzamelen en gebruiken. Elke soort diabetes technologie werkt met een ander systeem en andere software. Het helpt om te onderzoeken welke manier prettig is voor jou.
Gebruiksduur. Er gelden regels voor hoe lang verschillende diabetes technologie gebruikt kan worden. Een insulinepomp moet meestal iedere 4 jaar vervangen worden.

Stap 4: beschikbaarheid van diabetestechnologie

Zijn je diabetesdoelen duidelijk? Weet je voldoende van diabetes technologie en waar je op moet letten? Dan is het belangrijk om je te verdiepen in de verschillende mogelijkheden. Er bestaan veel systemen.

Let op: in onderstaand overzicht noemen we alleen diabetestechnologie die op dit moment uit de zorgverzekering vergoed wordt. Technologie die nog ontwikkeld of onderzocht wordt, komen niet in deze lijst voor. We vernieuwen deze informatie regelmatig.

1. Gedeeltelijke automatische toediening van insuline

Dit heet ook wel: automated insulin delivery (AID) of hybrid closed loop. Het is een systeem dat bestaat uit verschillende delen technologie:

een insulinepomp
een continue glucosesensor (CGM)
een computerprogramma dat op basis van de glucosewaarden de hoeveelheid insuline bepaalt (algoritme)

Deze drie dingen zorgen er samen voor dat de insuline gedeeltelijk automatisch wordt toegediend. Sommige systemen kunnen dit bijna helemaal automatisch. Mensen met een systeem met automatische insulinetoediening kunnen soms een time in range halen van meer dan 80 procent.

1A. Vrijwel automatische systemen.

Ook wel: advanced hybrid closed loop. Dit is de Medtronic Minimed 780 G, Ypsopomp met CamAPS, Kaleido met Diabeloop, Omnipod5.

Beperkingen van dit systeem:

Je hebt altijd een combinatie van een glucosesensor en insulinepomp nodig.
Het systeem kan bepaalde hoeveelheden koolhydraten zelf verwerken met insuline. Voor maaltijden is het nodig om koolhydraten in te stellen in de pomp. Zo kan de pomp daarvoor een bolus met insuline afgeven. Bepaalde koolhydraten kan het systeem zelf verwerken met insuline. De pomp bepaalt veel zelf. Dit moet je leren accepteren.
Je moet mee blijven denken met de omp, vooral bij bijzondere omstandigheden.
Je wordt sneller afhankelijk van de technologie, omdat het systeem de bloedglucose een groot deel van de tijd zelf regelt.

Voordelen van dit systeem:

Het systeem kan hypo's voorkomen, doordat het deze voorspelt.
Het systeem corrigeert de bloedglucose zelf wanneer deze te hoog wordt.
Met dit systeem halen gebruikers, voor zover bekend, de hoogste time in range. Daarbij is dit systeem het beste in het voorkomen van hypo's.
Het systeem neemt veel taken weg bij gebruikers.

1B. Gedeeltelijk automatische systemen (hybrid closed loop).

Ook wel: hybrid closed loop. Dit is de Tandem T:slim X2 met Control-IQ.

Beperkingen van dit systeem:

Je hebt altijd een combinatie van een glucosesensor en insulinepomp nodig.
Bij maaltijden is het nodig om zelf insuline in te stellen op de pomp.
Het systeem corrigeert hogere glucosewaarden door meer insuline af te geven dan ingesteld in je pomp. Maximaal één keer per uur kan er automatisch een correctiebolus worden gegeven bij een waarde hoger dan 10 mmol/l.
De pomp bepaalt veel zelf. Dit moet je leren accepteren.
Je moet mee blijven denken met de pomp, vooral bij bijzondere omstandigheden.

Voordelen van dit systeem:

Het systeem kan hypo's voorkomen, doordat het deze voorspelt.
Het systeem corrigeert de bloedglucose zelf wanneer deze te hoog wordt.
Het systeem neemt veel taken weg bij gebruikers.
Een vingerprik is niet nodig om ervoor te zorgen dat de bijbehorende Dexcom-sensor de glucosewaarde goed meet. Bij wisselende omstandigheden (denk aan vakantie/weekend/ziekte) kun je verschillende persoonlijke profielen gebruiken.

1C. Systemen die nog gemaakt worden.

Drie systemen in deze categorie zijn nog in ontwikkeling:

Inreda AP. Een nieuw systeem dat bestaat uit 1 infuus voor insuline, 1 infuus voor glucagon en 2 sensoren.

2. Insulinepompen en glucosesensoren zonder koppeling

Een insulinepomp is belangrijke diabetestechnologie. Ook als mensen met type 1 diabetes een insulinepomp en glucosesensor zonder koppeling gebruiken, verbetert vaak de glucoseregeling. Het is dan wel nodig om zelf meer te doen aan om de bloedsuikers te regelen.

Beperkingen van dit systeem:

Er is meer handwerk nodig om de bloedglucose te regelen. Het systeem dient niet automatisch insuline toe.
De time in range is vaak lager dan bij systemen met automatische toediening van insuline. Dit is vaak tussen de 50 en 60 procent.
Een app of boluscalculator is vaak nodig om de bolus te laten berekenen of te bepalen hoeveel actieve insuline je in je lichaam hebt.

Voordelen van dit systeem:

Er is meer keuze in insulinepompen en glucosesensoren.
Je bent niet volledig afhankelijk van diabetes technologie.

3. Insulinepen met een glucosesensor

Een glucosesensor helpt bij het regelen van de bloedglucose, ook als iemand met type 1 diabetes insuline spuit met een insulinepen.

Beperkingen van dit systeem:

Er is veel handwerk nodig om de bloedglucose te regelen. Voor het spuiten van insuline ben je zelf volledig verantwoordelijk.
De time in range is gemiddeld lager dan bij gebruik van een insulinepomp. Dit is vaak tussen de 40 en 50 procent. Bij veel spuiten op een dag kan de time in range iets hoger worden.

Voordelen van dit systeem:

Je hebt geen insulinepomp aan het lichaam.
Je bent niet volledig afhankelijk van diabetes technologie.

4. Insulinepomp of insulinepen zonder glucosesensor

Met een bloedglucosemeter met pomp of pen is het ook mogelijk de bloedglucose te regelen.

Beperkingen van dit systeem:

Weinig inzicht in de glucosewaarden gedurende de dag en nacht.
Er is veel handwerk nodig om de bloedglucose te regelen. Voor het spuiten van insuline en meten van de bloedglucose ben je zelf volledig verantwoordelijk.
De time in range die mensen met type 1 diabetes hierbij halen ligt vaak tussen de 30 en 40 procent. Bij 8x of vaker op een dag meten met een vingerprik, kan de time in range iets hoger worden.

Voordelen van dit systeem:

Je hebt geen vaste onderdelen aan het lichaam vast.
Je bent niet volledig afhankelijk van diabetes technologie.

Stap 5: uiteindelijk kiezen

Als je voldoende weet over wat je wil en wat de mogelijkheden zijn, dan kun je een keuze maken over diabetestechnologie. Ook dan zijn er nog genoeg opties om te bekijken. Meerdere bedrijven maken insulinepompen en glucosesensoren.

Als je onder behandeling bent bij Diabeter overleg je hierover met je eigen diabetesteam. Zij kunnen aanvullende informatie geven en meedenken over wat daadwerkelijk het beste past bij jouw situatie.

Webinars over diabetes technologie

Diabeter organiseert ook regelmatig webinars over het kiezen voor een insulinepomp en glucosesensor. Een uitnodiging hiervoor krijg je via je diabetesverpleegkundige bij Diabeter.

Kiezen voor vier jaar

Als je een systeem kiest, dan doe je dit meestal voor een periode van 4 jaar. De zorgverzekeraar vergoedt namelijk 1x per 4 jaar een insulinepomp. Soms zijn er medische redenen om eerder te veranderen van systeem. Dit kan alleen in overleg met je diabetesteam. Een medisch specialist moet een aanvraag doen voor eerdere vervanging.

Meer over diabetestechnologie

De Kieswijzer van diabeteshulpmiddelenleverancier Bosman is speciaal gemaakt om te helpen bij de keuze voor diabetestechnologie. Je vindt er informatie over verschillende systemen. Ook staan op de website video's met instructies die kunnen helpen bij de keuze.

Naar de Kieswijzer van Bosman.