Hypo's en Hypers

Hypo's en hypers

Wanneer je diabetes hebt, zullen er momenten zijn waarop je bloedglucose te laag of te hoog is. Een hypo is een bloedglucose lager dan 3,9 mmol/l. Een hyper is bloedglucose hoger dan 11,1 mmol/l.

Het is belangrijk om hypo’s en hypers zoveel mogelijk te voorkomen. Deze kunnen gevaarlijk zijn voor het lichaam.

Goed om te weten

Een hypo is te herkennen aan een hongerig gevoel, trillende handen of duizeligheid. Er zijn meer symptomen.

Lees meer

Bij een hypo heeft het lichaam snel glucose nodig. Het helpt om iets te eten of drinken met snelwerkende koolhydraten.

Lees meer

Een hyper is te herkennen aan erge dorst, een moe gevoel, veel plassen en hoofdpijn. Er zijn meer symptomen.

Lees meer

Bij een hyper zit er te veel glucose in het bloed. Vaak helpt het om insuline toe te dienen. Soms is er meer nodig.

Lees meer

De bloedglucose altijd in evenwicht houden bij type 1 diabetes is onmogelijk. Maar te veel hoge of lage bloedsuikers kunnen gevolgen hebben.

Lees meer

Hypo: kenmerken

Bij een lage bloedsuiker zit er te weinig glucose (suiker) in het bloed. Het lichaam krijgt hierdoor niet genoeg energie om alle cellen te laten werken. Dit is te merken aan verschillende dingen. Symptomen waaraan je een hypo kunt herkennen:

honger hebben
moe of slaperig zijn
trillen
meer zweten dan normaal
een bonzend hart
tintelingen in lip, tong of vingers
een slap gevoel
slecht of wazig zien
hoofdpijn
duizelig zijn
moeite om de aandacht ergens bij te houden
een wisselend humeur

Wat iemand merkt van een hypo verschilt per persoon. Sommige mensen herkennen of meerdere klachten. Anderen hebben nog extra symptomen die niet in bovenstaande lijst staan.

Wat doen bij een hypo?

Het is belangrijk een hypo snel op te lossen. Zo gaat het nare gevoel het snelst over. Ook moet je een ernstige hypo proberen te voorkomen.

Bij een ernstige hypo raakt iemand buiten bewustzijn. Iemand is dan niet meer helder en kan niet praten of reageren.

Snelwerkende koolhydraten

Bij een hypo heeft het lichaam glucose nodig. Dit haalt je lichaam uit snelwerkende koolhydraten. Hoeveel koolhydraten nodig zijn bij een hypo, verschilt per persoon.

Als je een insulinepen gebruikt: 0,5 gram koolhydraten per kilo lichaamsgewicht. Tot maximaal 20 gram koolhydraten.
Als je een insulinepomp gebruikt: 0,3 gram koolhydraten per kilo lichaamsgewicht. Tot maximaal 12 gram koolhydraten.

Het beste bij een hypo werken druivensuiker (Dextro of poeder) of een sportdrank of frisdrank met suiker. Ook een schep suiker of slok pure limonadesiroop helpen bij een hypo.

Soorten snelwerkende koolhydraten bij een hypo

Let goed op de soort suiker in een product. Kies niet voor producten met zoetstof. Hier zitten geen of te weinig snelwerkende koolhydraten in.

Je kunt letten op deze soorten snelwerkende koolhydraten:

Glucose. Dit is de beste optie bij een hypo. Bij glucose stijgt de bloedsuiker binnen 10 tot 20 minuten. In 1 tablet druivensuiker zit vaak al 2 of 3 gram glucose.
Fructose. Dit is minder geschikt bij een hypo. Fructose geeft pas later een stijging van de bloedsuiker. In veel fruitsappen en limonadesiropen zit fructose.
Sacharose. Dit bestaat uit een deel glucose en een deel fructose. Het kan helpen bij een hypo, maar vaak heb je er wel meer van nodig voor het werkt.

Glucose per glucoseproduct

Hoeveel glucose zit er per merk in een tablet?

Glucoseproduct	Vorm	Hoeveelheid glucose/tablet
Dextro	1 tablet	3 gram glucose
Dextrose Kruidvat	1 tablet	2,2 gram glucose
Glucopep	1 tablet	2,2 gram glucose
Dex4	1 tablet	4 gram glucose
Glucosepoeder Dextropur	1 eetlepel = 10 gram oplossen in water	10 gram glucose

Sporten en de kans op een hypoglykemie

Het is een veelgehoorde angst van mensen met diabetes: een hypo krijgen door het sporten. We geven je graag de tips en onze patiënten de ondersteuning om juist wel te gaan sporten. Beweging en sport is juist belangrijk om je goed te voelen en speelt een belangrijke rol in je insulinegevoeligheid. Bij Diabeter adviseren we dus altijd om wel te blijven sporten. Heb je vragen of twijfels over diabetes en sport, bespreek dit dan vooral met je behandelteam. Lees verder

Maatwerk

De in type 1 diabetes gespecialiseerde artsen en diabetesverpleegkundigen bij Diabeter begeleiden dagelijks mensen met type 1 diabetes. Heb je vaak hypo's, dan gaan we samen met jou naar oplossingen zoeken die ervoor zorgen dat je klachten verminderen. Hun adviezen zijn altijd afgestemd op jou, je levensstijl en je wensen.

Hyper: kenmerken

Bij een hoge bloedsuiker zit er te veel glucose in het bloed. Er is te weinig insuline om alle glucose in de cellen van het lichaam te krijgen. De cellen kunnen hierdoor minder goed hun werk doen. Dit is te merken aan verschillende dingen. Symptomen waaraan je een hyper kunt herkennen:

dorst hebben
veel plassen
moe en slaperig zijn
snel boos worden
hoofdpijn
moeite om de aandacht ergens bij te houden
slecht of wazig zien

Wat iemand merkt van een hyper verschilt per persoon. Het is ook afhankelijk van hoe hoog de bloedglucose is. Sommige mensen herkennen 1 of meerdere klachten. Anderen hebben nog extra symptomen die niet in bovenstaande lijst staan.

Misselijkheid en overgeven

Iemand kan bij een hyper ook misselijk zijn of moeten overgeven. Dit gebeurt als iemand ketonen heeft. Het lichaam verbrandt vet om energie te krijgen. Hierbij komen stofjes vrij, ketonen, die het bloed verzuren.

Soms heeft iemand ook moeite met ademen. De Spoedlijn van Diabeter is in dit soort situaties altijd bereikbaar voor mensen die onder behandeling zijn bij ons diabetescentrum. Via de Spoedlijn krijg je 24 uur per dag een van onze in type 1 diabetes gespecialiseerde professionals aan de telefoon.

Wat doen bij een hyper?

Het is belangrijk om een hoge bloedglucose snel te laten dalen. Meestal is hiervoor extra insuline nodig. Maar wat het beste is om te doen, hangt af van de glucosewaarde. Met je diabetesteam maak je hierover afspraken. Zij kunnen ook helpen met advies als je vaker hypers hebt.

Wat te doen bij welke glucosewaarde?

Diabeter maakt onderscheid in verschillende hoge bloedsuikers. Dit is het advies voor mensen die onder behandeling zijn bij ons diabetescentrum:

7,8 – 11,0 mmol/l: een verhoogde bloedglucose. De insulinedosis de volgende dag aanpassen als dat nodig is. In de Diabeter-app staat hierover advies.
11,1 – 14,9 mmol/l: een hyper. Geef extra insuline volgens het schema dat besproken is met je diabetesteam. Dit staat ook in de Diabeter-app. Controleer de glucosewaarde na 2 uur. Bel of mail je diabetesteam bij vragen.
15,0 – 19,9 mmol/l: dreigende ontregeling. Geef extra insuline volgens het schema dat besproken is met je diabetesteam. Dit staat ook in de Diabeter-app. Bel tijdens kantoortijden je diabetesteam. Vermijd sport en inspanning. Controleer de glucosewaarde na 1 tot 2 uur. Is de waarde opnieuw zo hoog? Bel dan de Spoedlijn en vermeld het dagtotaal aan insuline.
20,0 mmol/l of hoger: dreigende ketoacidose. Bel direct de Spoedlijn en vermeld daarbij het dagtotaal aan insuline. Geef extra insuline volgens het advies van de dienstdoende arts of diabetesverpleegkundige aan de telefoon. Dit sluit aan bij het advies in de Diabeter-app. Controleer de glucosewaarde na 30 tot 60 minuten. Vermijd sport en inspanning.

Iemand met type 1 diabetes die lange tijd hoge glucosewaarden heeft, kan ontregelen in een zogenaamde diabetische ketoacidose (DKA). Een DKA is levensgevaarlijk en kan leiden tot hersenoedeem of coma. Daarom is snelle herkenning van langdurig ‘hoog zitten’ zo belangrijk.

Gevolgen van hypo's en hypers

Het is logisch dat het met type 1 diabetes niet altijd lukt de glucosewaarden in evenwicht te houden. Het is onmogelijk om hypo's en hypers altijd te voorkomen. Toch is het belangrijk om dit zoveel mogelijk te proberen. Hypo's en hypers kunnen gevolgen hebben, ook op latere leeftijd.

Schade door hypers

Vooral hogere glucosewaarden zijn slecht voor het lichaam. Met name als dit langere tijd aanhoudt, bijvoorbeeld enkele maanden.

Hypers kunnen met de jaren zorgen voor schade aan de bloedvaten. Dit kan meerdere complicaties veroorzaken, zoals problemen met de nieren, ogen, zenuwen en het hart. Daarom is het heel belangrijk om te proberen veelvuldige hypers te voorkomen.

Dat doen wij bij Diabeter door voortdurend op afstand je bloedglucosewaarden te monitoren. Die waarden ontvangen we via je insulinepompsysteem of sensor. Heb je veel hoge of lage waarden dan kun je in overleg met je behandelteam aanpassingen doen.

Zo houden we samen de vinger aan de pols.

Hypo's niet opmerken

Ook hypo's hebben gevolgen. Als je lichaam vaak of langere tijd hypo's doormaakt, kan het dat je een hypo minder goed aanvoelt. Het niet opmerken van hypo's heet: hypo unawareness.

Een hypo geeft bij iemand met hypo unawareness geen merkbare, lichamelijke klachten meer. Dit kan gevaarlijk zijn.

Lichamelijke gevolgen van hypo's

Hypo's die langer dan 30 minuten duren, kunnen zorgen voor schadelijke stofjes in het lichaam. Deze stofjes zijn slecht voor de bloedvaten. Ook kan het bloed op sommige plekken dikkig worden. Dit vergroot de kans op kleine bloedpropjes in een ader: trombose.

Ook daarom is het belangrijk om hypo's zoveel mogelijk te voorkomen. De professionals van Diabeter helpen je hierbij.